การรักษารากฟัน

ฟันที่ผุแล้วปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา โดยการอุดฟันให้เรียบร้อยโรคก็จะลุกลามทำลายฟันมากขึ้นเรื่อยๆ จนถึงชั้นโพรงประสาทฟันเกิดการอักเสบ และมีฝีหรือถุงหนองที่ปลายรากฟันตามมา มีอาการปวดทรมาน ทั้งยังเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรค คอยบ่อนทำลายสุขภาพร่างกายอย่างเรื้อรัง

เมื่อ ได้ปล่อยปละละเลยถึงขนาดนี้ จะด้วยสาเหตุรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ขาดความรู้ มีความเข้าใจที่ผิด หรือเพราะเหตุใดก็แล้วแต่ เมื่อเกิดความต้องการแก้ไขโดยการรักษาฟันไว้ ไม่อยากถอนออกก็แทบจะสายเสียแล้ว แต่ถึงอย่างไรก็ยังไม่เกินสติปัญญาความสามารถของฟัน ที่จะช่วยเหลือได้ เพียงแต่วิธีการรักษาอาจยุ่งยากสลับซับซ้อน ต้องใช้เวลาและค่าใช้จ่ายมากขึ้นเท่านั้น ซึ่งใจจริงของหมอฟันทุกคนไม่ปรารถนาที่จะเห็นสภาพเช่นนี้เพราะงานรักษาราก ฟันเป็นงานที่ยุ่งยาก โดยเฉพาะฟันกรามซึ่งมี 2 - 3 ราก การรักษาให้เกิดผลสำเร็จตามความต้องการ จำเป็นต้องเสียเวลาไปหาหมอฟันหลายครั้ง ดังนั้นการให้ทันตสุขศึกษาแก่ประชาชน จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องควรมีการเผยแพร่ต่อประชาชนในครอบคลุมมากที่สุด



วิธีรักษาคลองรากฟัน หรือเรียกสั้นๆ ว่าการรักษาราก มีหลักการสำคัญคือ การรักษาฟันที่มีการติดเชื้อในโพรงประสาท เช่น จากการลุกลามของฟันผุที่ทะลุถึงโพรงประสาท การรักษาด้วยการอุดฟันแบบธรรมหรือใส่ยาพวกแคลเซียมไฮรด๊อกไซด์ เพื่อกระตุ้นให้ฟันมีการสร้างตัวไม่ได้ผล (pulp capping) เพราะการลุกลามทำลายของเชื้อโรคเป็นไปมากแล้ว การรักษารากฟันอาจนำมาใช้ในกรณีอื่นๆ อีก เช่น การปลูกฟันในกรณีนี้เพื่อช่วยให้การปลูกฟันประสบความสำเร็จยิ่งขึ้น ฟันที่นำมาปลูกทดแทนฟันซึ่งถูกถอนออกไป ควรได้รับการรักษารากฟันก่อน

ขั้นตอนของการรักษารากฟัน มีรายละเอียดที่สำคัญ เริ่มด้วยการถอนฟันเพื่อหาคลองรากฟันซึ่งเป็นรูเล็กๆ ซึ่งอยู่ต่อลงมาจากโพรงประสาท ลงไปจนถึงปลายรากฟัน เมื่อเจอแล้วจึงทำการขยายคลองรากฟันให้ใหญ่ขึ้น เพื่อที่จะได้ใช้น้ำยาล้างและซับให้แห้ง แล้วใส่ยาฆ่าเชื้อโรค เสร็จแล้วก็อุดปิดปากโพรงประสาทชั่วคราว เพื่อให้ยาออกฤทธิ์ประมาณ 3 ถึง 7 วัน แล้วจึงมาล้างขยายคลองรากฟัน และเปลี่ยนยาที่ใส่ซึ่งหมดฤทธิ์ พร้อมกับอุดปิดชั่วคราวกลับไปอีกครั้ง ทำเช่นนี้ 4 - 5 ครั้ง จนกว่าหนองจะแห้ง ไม่มีเชื้อโรคและสิ่งสกปรกต่างๆ จึงจะทำการอุดถาวรโดยใช้วัสดุอุดจำพวกยาง อุดตั้งแต่ปลายรากฟันขึ้นมาสิ้นสุดที่พื้นโพรงประสาท และปิดทับด้วยวัสดุทางทันตกรรมจำพวกซีเมนต์ Cement และอมัลกั้ม Amalgum ซึ่งมีสีคล้ายเงินหรือกระดาษดีบุกที่หุ้มซองบุหรี่มีคุณสมบัติให้ความแข็งแรงได้ดี จึงใช้อุดฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมากๆ สำหรับฟันหน้าที่ต้องการความสวยงาม และไม่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมาก ก็จะอุดด้วยวัสดุที่มีสีเหมือนฟันธรรมชาติ

การรักษารากฟันมีข้อดีที่เห็นได้ชัด คือ จะเก็บรักษาฟันไว้ใช้งานได้ต่อไป และดีกว่าฟันปลอม เพราะฟันที่รักษารากแล้วก็เหมือนฟันในปากซี่อื่นๆ คือ มีเบ้ากระดูกยึดให้ฟันมั่นคงแข็งแ